Een structureel leegstaand gebouw nieuw leven inblazen. Hoe? Door buiten gebaande paden te treden. Initiatiefnemers Bas van Veggel, Ricardo van Loenen en Guus Meulendijks slaan met B. Amsterdam een brug tussen startups en corporates. De succesformule dient als blauwdruk voor de logische vervolgstappen: B.2, B.3 en B. New York.
Samen groeien. Dat is het geheim achter het succes van B. Amsterdam. Het succes leidde tot een tweede gebouw: B.2, om de hoek van het eerste gebouw. Elf jaar lang stond het oude IBM-hoofdkantoor aan de Johan Huizingalaan in Amsterdam Nieuw-West leeg na het vertrek van de IT-grootmacht. Het gitzwarte gebouw in het vroegere poldergebied van Amsterdam was alles behalve in trek. ‘Te huur-borden hielpen niet. En het gebied waarin het gebouw staat, deed wat somber aan. Alleen maar kantoorgebouwen; faciliteiten, zoals openbaar vervoer, sport en horeca, ontbraken. Het was min of meer een mislukt gebied’, vertelt Van Veggel.
Oplossing van leegstandsprobleem
Van Veggel, als managing partner van Timeless Investments, dat ook aandeelhouder is van vastgoedontwikkelaar COD, was belast met de herbestemming van het IBM-gebouw. Hij vond in Van Loenen en Meulendijks geschikte partners. Samen zochten zij naar de beste oplossing voor het leegstandsprobleem. Talloze gesprekken volgden. Met mensen uit de vastgoedwereld, maar vooral met mensen – net als Van Loenen en Meulendijks – van daarbuiten. ‘Mensen die geen vastgoedachtergrond hebben, komen met hele andere inzichten. Dat was precies wat we nodig hadden. Traditionele oplossingen bleken immers niet te werken. De meest creatieve ideeën kwamen voorbij – denk aan een indoorcamping, een casino, de nieuwe locatie van “De Wallen”. Echter, de eindstreep haalden deze ideeën niet. Met uitzondering van het idee om een plek te creëren waar startups en innovatie zich verenigen. Samen zijn we, op een plek waar het gebouw niet in de dynamiek van de stad ligt, tot een concept gekomen dat juist een bruisende stad in een gebouw brengt. Er is bedrijvigheid, een restaurant, een park, er wordt gewerkt en er zijn sportfaciliteiten.’
Incubator in optima forma
‘Het concept B. Amsterdam richt zich niet alleen op starters, het is inmiddels veel meer dan dat. B. Amsterdam is een incubator in optima forma. Naast startups zijn diverse corporates in het gebouw gevestigd. Voor corporates zijn startups de klanten van morgen en vervangen ze in veel gevallen traditionele R&D afdelingen. Bovendien brengen ze nieuw elan, noviteiten. Op hun beurt hebben startups daadwerkelijk baat bij de aanwezigheid van corporates in de nabije omgeving. Hebben ze een juridische vraag of hulp nodig bij een fiscaal vraagstuk, dan kunnen zij hiervoor terecht bij de buren; bijvoorbeeld PWC. Het idee is dat je hier als beginnende ondernemer met je laptop binnenkomt en vervolgens kunt groeien als bedrijf. Met elkaar en met alle faciliteiten om te kunnen groeien voorhanden. Wij faciliteren dus in geen geval enkel een gebouw, bureau en alles wat daarbij komt kijken. Nee, wij brengen energie, kennis en events het gebouw in. Een gebouw waar business wordt gedreven, om met en door elkaar te groeien, te leren, te verbinden en op te leiden. Building Business derhalve’, aldus Van Veggel.
Gewilde incubator
Volgens Van Veggel bruist B. Amsterdam. ‘In het gebouw hebben we dus partijen samengebracht met als doel business te laten groeien. En met en van elkaar te leren en ideeën op te doen. We faciliteren én inspireren. We arrangeren events, er is een startup school gevestigd en B. Amsterdam doet dienst als HR incubator bijvoorbeeld. B. Amsterdam staat inmiddels bekend als dynamische omgeving met een openbaar en kwalitatief hoogwaardig restaurant op het dak – Restaurant Bureau. Het is haast niet te geloven, maar binnen twee jaar na de opening in 2014 was het gebouw tot de nok toe gevuld. Met 18.000 vierkante meters kantooroppervlakte behoort ecosysteem B. Amsterdam tot de grootste incubators van Europa.’
Entree als sociaal hart
De vraag naar vierkante meters kantooroppervlakte door startups was al snel groter dan B. Amsterdam te bieden had. Logische vervolgstap voor de initiatiefnemers van B. Amsterdam was om er een tweede B. ‘bij te zetten’, B.2. ‘B.2 Amsterdam ligt op een steenworp afstand. Het is het oude “Tiara-gebouw” aan het John M. Keynsplein. Dat gebouw is twaalf jaar geleden neergezet, maar er is nooit gebruik van gemaakt. We huren de drie torens met in totaal circa 10.000 vierkante meters. Technisch gezien hebben we het gebouw eerst geüpgraded. Of beter gezegd gedowngraded. Zo werd het systeemplafond verwijderd om een robuuste, ruwe uitstraling te creëren. De marmeren wanden kregen een matte stickerlaag en de natuurstenen vloeren werden afgedekt met hout mdf. De scheidingswanden op de verdiepingen werden opgetrokken met originele kassen-wanden. Daarmee sluit het interieur beter aan bij de gewenste ruwe uitstraling en bevordert het creativiteit. Verder is de entree omgetoverd tot een sociaal hart. Het is geworden tot een bruisende twee verdiepingen tellende ontmoetingsplaats, voorzien van “container-units” om samen te komen en te lunchen op de gecreëerde entresols. Een plek waar startups, groeibedrijven, corporates en ondernemers energie en ideeën kunnen delen. In de lounge serveren wij koffie, thee, lunch en een dagschotel in de avond.’
Ecosysteem continu in beweging
De term viel al eerder. Zowel B. als B.2 Amsterdam is als ecosysteem meer dan een simpel bedrijfsverzamelgebouw. Van Veggel benoemt het al te graag nog maar eens. ‘Of je het nu over B. of B.2 Amsterdam hebt, in beide gevallen betreft het huisvesting voor bedrijven die openstaan om met elkaar te leren, van elkaar af te kijken en met elkaar ruimte te willen delen. Daarom is ook het sociaal hart gecreëerd, zijn er overlegruimtes en heeft elke huurder natuurlijk ook zijn eigen domein. Het ecosysteem is een gebouw, een ruimte voor het realiseren van economische groei, het opdoen van ideeën en deze te verwezenlijken. Met het gebouw willen wij de hurende bedrijven, zoals gezegd, faciliteren en inspireren. Dat betekent dat het gebouw ook continu in beweging is. Je moet er continu iets aan toevoegen, het gebouw verbeteren. Als blijkt dat iets anders handiger is of beter werkt, staan we ervoor open om dat aan te passen. Zo groeit het gebouw mee met de bedrijven die erin gevestigd zijn. B. Amsterdam was geen uitgewerkt plan, we begonnen met een unit op een verdieping en vanuit daar is het verder geëvolueerd.’
Thematische invulling B.2 Amsterdam
Het grote verschil tussen B. en B.2 Amsterdam is dat B.2 meer gethematiseerd is ingericht. ‘De focus ligt op innovatieve ondernemingen die zich richten op het Internet of Things, HR Technology en FinTech. Elk in een van de drie torens. Verder zijn er onder de huurders bedrijven die zich bezighouden met nieuwe media, virtual reality, drones. Er zijn foto- en filmstudio’s, een startup school en een green incubator, waarin bedrijven zich richten op de verbetering van de leef- en kantooromgeving. Het zijn allemaal bedrijven die graag bij elkaar zitten. De massa, de 18.000 vierkante meter van B. en de 10.000 vierkante meter van B.2, maken dat een dergelijk ecosysteem mogelijk is’, aldus Van Veggel.
B. New York of B. New Amsterdam?
Wederom is de vraag groot. Zo groot zelfs dat Van Veggel, Van Loenen en Meulendijks alweer bezig zijn met de plannen voor een derde B. ‘Ook om de hoek zal B.3 weldra haar deuren openen. Dan hebben we in totaal 40.000 vierkante meter B. in de Riekerpolder en kun je met recht spreken van een echte campus met een kritische massa voor haar members. Het concept slaat aan en de startups willen nu eenmaal dicht bij elkaar zitten in een omgeving die hen verder brengt.’ Maar de plannen reiken verder, zo doet Van Veggel uit de doeken: ‘We zijn ook bezig met een B. in New York. Zo proberen we gesteund door lokale autoriteiten een brug te slaan tussen de twee steden die historisch gezien al een nauwe band hebben. Wij zorgen voor de tools, het gereedschap, de faciliteiten om business te laten groeien. Daarbij moet je dus wederom niet denken aan een gebouw alleen, maar ook aan inhoudelijk faciliteren. Ook hier brengen we bedrijven samen die elkaar willen en kunnen versterken, die met elkaar willen groeien en van en met elkaar willen leren. Over het verkrijgen van een financiering bijvoorbeeld of over de oprichting van een bv of iets dergelijks. Speciaal voor Nederlandse bedrijven die willen uitbreiden naar de VS of Amerikaanse bedrijven die juist de omgekeerde weg willen bewandelen.’ Van Veggel is trots op deze stap. ‘Maar niet meer of minder dan op hoe wij erin zijn geslaagd twee langdurig leegstaande gebouwen nieuw leven in te blazen, enkel door anders te durven denken. Buiten de gebaande paden. En dan vervolgens keihard gas te geven. Building Business.’